دکتـر الهـه مهـرمـنش  دکتـری روانشنـاسی سلامــت

طرحواره و راهبردهای مقابله ای

طرحواره چیست؟

طرحواره به عنوان هسته اصلي باورهاي انسان، مدت زيادي است که مورد بررسي روان شناسان قرار گرفته است. آن ها مي گويند تجربيات دوران کودکي و زندگي باعث شکل گيري طرحواره در ذهن افراد مي شود؛ يعني همان قالب فکري ما و آن چه به وسيله آن دنيا را مي بينيم و مسائل را حلاجي مي کنيم، رفتار ديگران را معنا مي کنيم و به اتفاقاتي که پيرامون ما رخ مي دهد، بار معنايي مي دهيم.
طرحواره ها يک سري جملات خبري غيرمشروط است که درباره زندگي، محيط پيرامون و روابط با ديگران آن ها را باور داريم و در همين قالب فکري مي مانيم.
به عنوان مثال کودکي را تصور کنيد که پدر سختگيري دارد که در بيشتر موارد از فرزندش راضي نيست. وي در طول زمان مي انديشد، ايرادي دارد که قابل رفع نيست براي همين هرگز پدرش از او راضي نيست. به اين ترتيب طرحواره نقص در ذهن وي شکل مي گيرد و با همين تفکر وارد دنياي بزرگسالي يا زندگي مشترک مي شود.

 

 

راهبرد های مقابله ای در مقابل طرحواره ها شامل چه مواردی می شوند؟

  خوب است بدانيد انسان با سه شيوه با طرحواره هاي منفي که در ذهن دارد، روبه رو مي شود؛ گاهي تسليم مي شود گاهي به اجتناب و گاهي به جبران افراطي رو مي آورد. طرحواره ها به خودي خود فعال نيست بلکه در موقعيت هاي مختلف ظاهر مي شود و فرد ناخودآگاه براي مقابله با آن از يکي از سه شيوه اي که نام برديم، استفاده مي کند. در صورتي که تسليم شود، خود را رها مي کند و تسليم شرايط مي شود. اگر از اجتناب استفاده کند از شرايط و روبه رو شدن با موقعيت دوري مي کند و درحالت جبران سعي مي کند به شيوه جبراني، طرحواره خود را کارآمد کند اما به دليل عملکرد نادرست در بيشتر موارد موفق نمي شود. نکته اين جاست که در بيشتر موارد، فرد فرصت اصلاح رفتارها و باورهاي ذهني خود را پيدا نمي کند. او نمي تواند دريابد که طرحواره اي که او را به فعاليت و تحرک واداشته، از اساس نادرست است. وي به اين ترتيب وارد چرخه باطلي مي شود که خارج شدن از آن جز با کمک مشاور و روان شناس امکان ندارد. طرحواره افراد به دليل ادامه يافتن رفتارهاي نادرست تداوم پيدا مي کند. آن ها با باورهاي تثبيت شده ذهني به زندگي فردي و اجتماعي ادامه مي دهند و طبيعي است که در طول زندگي اشتباه هاي خود را تکرار مي کنند. افراد در مراجعه به مشاوره دلايل متفاوتي را ذکر مي کنند اما ريشه مشکلات بسياري از افراد معمولا مشکلات ارتباطي است،  ريشه شکايات ناشي از اضطراب، افسردگي و... در واقع مشکلات ارتباطي است. زيرا اگر فردي در ارتباط و تعامل با ديگران مشکلي نداشته باشد، طبيعي است که کمتر احتمال دارد به اضطراب يا افسردگي مبتلا شود.

گروه مطالب: 

  آدرس مطب  :

 

  خیابان شریعتی - ابتدای خیابان دستگردی(ظفر)،ساختمان پزشکان سبز،پ۷ ،طبقه دوم واحد ۷

  

 

 

   تلفن :۲۲۶۳۹۳۴۱-۰۲۱

   همراه : ۰۹۱۹۵۰۸۹۴۵۶

تهران شریعتی ابتدای خیابان ظفر ساختمان سبز پلاک ۷ طبقه دوم واحد ۲